Heurigen

Wist je dat er in en om Wenen meer dan 250 wijnboeren actief zijn, en dat de regio verantwoordelijk is voor bijna 1,7 miljoen liter wijn per jaar? Wist je dat je veel van die wijnen direct kunt proeven bij één van de wijnboeren. Dat noemen ze in Wenen een Heurigen.

Deze charmante wijnbars zijn een ware schat van de Oostenrijkse hoofdstad, een plek waar traditie, smaak en gezelligheid samenkomen. In dit reisartikel neem ik je mee op een reis door de Heurigen in Wenen, waar je kunt ontdekken wat ze zijn, wat je er kunt doen en vooral, wat je er kunt eten en drinken.

Wat zijn Heurigen?

Laten we beginnen met de basis: wat zijn heurigen? Heurigen zijn traditionele Oostenrijkse wijnbars, vaak gelegen in schilderachtige wijngaarden net buiten het centrum van Wenen. Het woord “heurig” is afgeleid van het Oostenrijkse dialect en betekent “dit jaar” of “nieuw”. Deze naam komt voort uit de traditie dat Heurigen alleen hun eigen wijn mogen serveren, die het afgelopen jaar is geoogst. Dit betekent dat je altijd verse, lokale wijn krijgt wanneer je een Heurige bezoekt.

De traditie van Heurigen in Wenen

Heurigen zijn diep geworteld in de Weense cultuur en traditie, en een bezoek aan een Heurige biedt een unieke kijk op het dagelijks leven in deze stad. De Heurigen traditie dateert al terug tot de 18e eeuw, toen keizer Jozef II een wet uitvaardigde die boeren toestond om hun eigen wijn te serveren zonder de hoge belastingen die normaal werden geheven op de verkoop van alcohol. Dit leidde tot het ontstaan van heurigen, die oorspronkelijk bedoeld waren als gelegenheden voor wijnboeren om hun nieuwe wijnen te presenteren aan het publiek.

Vandaag de dag worden heurigen nog steeds beheerd door lokale wijnboeren, en ze blijven een essentieel onderdeel van de Oostenrijkse wijntraditie. Veel van deze wijnhuizen zijn familiebedrijven die al generaties lang worden doorgegeven, en ze behouden de authenticiteit en charme die heurigen zo geliefd maken bij zowel de lokale bevolking als toeristen.

De sfeer van gezelligheid

Een van de meest opvallende kenmerken van heurigen is de gezellige sfeer. De meeste heurigen hebben een rustieke uitstraling, met houten tafels en stoelen onder schaduwrijke bomen. De sfeer is informeel en vriendelijk, en het is niet ongebruikelijk om aan te schuiven aan een tafel naast wildvreemden en met hen in gesprek te raken. Dit draagt bij aan de charme van de heurigen en maakt het een geweldige plek om de lokale bevolking te ontmoeten en nieuwe vrienden te maken.

Wat te doen in een Heurige?

Een bezoek aan een heurige is niet alleen een gelegenheid om te genieten van goede wijn en eten, maar ook om te ontspannen en te genieten van de sfeer. Hier zijn enkele dingen die je kunt doen wanneer je een heurige bezoekt:

1. Proef lokale wijnen: Het belangrijkste aspect van een heurige is natuurlijk de wijn. Probeer verschillende lokale wijnen, van witte tot rode en zelfs mousserende wijnen. Het personeel in de heurige zal je graag helpen bij het kiezen van de perfecte wijn om te proeven.
2. Geniet van livemuziek: Veel heurigen hebben livemuziek, vaak gespeeld door lokale muzikanten. Het is gebruikelijk om een glas wijn te heffen en te toasten op de muziek. Dit draagt bij aan de ontspannen sfeer van de heurige.
3. Bestel een Heurigenjause: Een Heurigenjause is een traditionele Oostenrijkse snackplank die perfect is om te delen. Het bevat een assortiment van lokale kazen, vleeswaren, brood en spreads. Het is de ideale begeleiding voor je wijnproeverij.
4. Lees de “Buschenschank-Tafelrede”: Aan elke tafel in een heurige vind je vaak een kaart met een gedicht of spreuk, bekend als de “Buschenschank-Tafelrede”. Het lezen van deze traditionele teksten is een leuke manier om de lokale cultuur te ervaren.
5. Wandel door de wijngaarden: Als je de kans hebt, neem dan de tijd om door de aangrenzende wijngaarden te wandelen. Dit is vooral schilderachtig in de herfst wanneer de bladeren veranderen van kleur.

Wat te eten in een Heurige?

Nu we weten wat we kunnen doen in een heurige, laten we eens kijken naar wat we kunnen eten. De gerechten die je in een heurige kunt vinden, zijn eenvoudig maar heerlijk en perfect afgestemd op de lokale wijnen. Hier zijn enkele klassieke heurigen-gerechten:

1. Brettljause: Dit is een uitgebreide versie van de Heurigenjause, geserveerd op een houten plank (brettl). Het omvat verschillende soorten kaas, ham, worst, radijs, augurken en vers geneden brood.
2. Belegte Brote: Belegte brote zijn grote plakken eigen gebakken boerenbrood met allerlei lekkernijen, zoals kaas, spek, leverpastei en meer. Ze zijn perfect om te delen of als lichte snack.
3. Gulaschsuppe: Een stevige rundvleesstoofpot op smaak gebracht met paprika, geserveerd met een stuk brood. Het is een maaltijd die perfect samengaat met rode wijn.
4. Wiener Schnitzel: Hoewel niet exclusief voor heurigen, kun je hier nog steeds genieten van een klassieke Wiener Schnitzel – een dunne plak gepaneerd en gefrituurd vlees, meestal varkensvlees of kalfsvlees. En als ik heel eerlijk ben, de beste schnitzels in Wenen eet je bij een heurigen. Daat komt de schnitzel namelijk niet uit de diepvries.
5. Kaiserschmarrn: Als je zin hebt in iets zoets, probeer dan deze traditionele Oostenrijkse dikke luchtige pannenkoek die in stukken wordt gescheurd en bestrooid met poedersuiker en natuurlijk met een pruimencompote of preiselbeeren (Cranberry’s)

Wijnproeven in de Heurigen

Een van de hoogtepunten van een bezoek aan een Heurige is de mogelijkheid om lokale wijnen te proeven. Oostenrijk staat bekend om zijn wijntraditie, en Heurigen zijn de perfecte plek om deze te ervaren. Hier zijn enkele van de populairste soorten wijnen die je in een Heurige kunt vinden:

1. Grüner Veltliner: Dit is de meest iconische Oostenrijkse witte wijn, met een verfrissende smaak van groene appel, peer en witte peper. Het past goed bij lichte gerechten en salades.
2. Riesling: Rieslingwijnen uit Oostenrijk zijn vaak droog en hebben een complex
3. aroma van citrus en steenfruit. Ze gaan goed samen met zeevruchten en Aziatische gerechten.
4. Zweigelt: Dit is de meest voorkomende rode wijn in Oostenrijk en heeft een levendige smaak van rood fruit zoals kersen en frambozen. Het is een uitstekende keuze bij vleesgerechten, vooral gegrild vlees.
5. Blaufränkisch: Een andere populaire rode wijn in Oostenrijk, Blaufränkisch heeft een diepere kleur en een smaakprofiel dat doet denken aan zwarte bessen en kruiden. Het past goed bij stoofschotels en wildgerechten.
6. Sturm: Als je in de herfst in Wenen bent, moet je zeker proberen om Sturm te proeven. Dit is een jonge, licht alcoholische wijn die wordt gemaakt van gefermenteerde druiven en slechts tijdelijk beschikbaar is na de oogst. Het heeft een zoet en bruisend karakter en is een favoriet tijdens het oogstseizoen. Maar pas op! Sturm drink je bijna als Limonade en hoe langer de Sturm staat hoe meer alcohol deze krijgt. Verder ‘rijpt” de wijn nog en heeft het een hoog gist gehalte wat een effect op je darmpjes kan hebben. Je bent gewaarschuwd.

Bij het proeven van wijnen in een Heurige kun je vaak kiezen uit verschillende proefarrangementen, variërend van een paar glazen tot een hele fles. Het personeel zal je graag adviseren over welke wijnen het beste passen bij je smaak en bij de gerechten die je hebt besteld.

Heb je nu geen zin in al die glazen wijn? Dan kun je ook vragen om een Spritzer. Dat is een wijn die wordt aangelengd met bubbelwater. Heerlijk als je nog een hele dag voor de boeg hebt of gewoon even geen zin hebt om een bel wijn te drinken. Een beetje water bij de wijn is in Oostenrijk heel normaal.

Wat krijg je niet in een Heurige?

Een Heurige verkoopt meestal alleen de producten die ze zelf kunnen verbouwen of van lokale boeren kunnen krijgen. De bekende frisdranken worden niet aangeboden. Kies dan voor één van de vaak zelfgemaakte vruchtensappen. Die zijn veel lekkerder.

Koffie en de koffie variaties worden ook lang niet bij alle Heurigen aangeboden. Vraag dus altijd om de menukaart en het bedienend personeel is altijd zeer behulpzaam en legt je graag uit wat er op de kaart staat.

Waar vind je Heurigen in Wenen?

Nu je enthousiast bent geworden om een heurige te bezoeken, vraag je je misschien af waar je ze kunt vinden in Wenen. Gelukkig zijn er veel heurigen verspreid over de stad en in de nabijgelegen wijngaarden. Hier zijn enkele van de populaire heurigenwijken in Wenen:

1. Grinzing: Grinzing is misschien wel de meest beroemde heurigenwijk in Wenen. Hier vind je talloze heurigen met een schilderachtige omgeving, ideaal voor een ontspannen avondje uit.
2. Neustift am Walde: Deze wijk staat bekend om zijn hoogwaardige wijnen en biedt een prachtig uitzicht over de stad. Het is een geweldige plek om te genieten van de natuur en te genieten van lokale wijnen.
3. Heiligenstadt: Heiligenstadt is een charmante wijk met een rijke heurigen traditie. Hier vind je veel gezellige heurigen die lokale specialiteiten serveren.
4. Stammersdorf: Stammersdorf staat bekend om zijn historische wijnkelders en biedt een unieke sfeer om van heurigen te genieten.
5. Nussdorf: Nussdorf ligt aan de oevers van de Donau en heeft een ontspannen sfeer, ideaal voor een middagje wijnproeven.
6. Klosterneuburg: een stukje buiten Wenen. Maar is met het openbaar vervoer goed bereikbaar.

Het is een goed idee om van tevoren te reserveren, vooral tijdens drukke seizoenen zoals de herfst. Veel heurigen hebben ook beperkte openingstijden, dus het is handig om de openingstijden te controleren voordat je vertrekt.

Enkele Heurigen in de omgeving van Wenen

Er zijn werkelijk tientallen zo niet honderden Heurigen rondom Wenen, een deel daarvan oriënteert zich echt op de toerist, deze vind je voornamelijk in de advertenties in stadsplattegrondjes, en (gratis) stedengidsjes. Dit overzicht ga ik de komende maanden verder uitbreiden, er zijn namelijk zoveel bijzondere Heurigen te vinden in Wenen.

Heuriger Wieninger

Een gezellige Heuriger en makkelijk met het openbaar vervoer te bereiken, de gezellige binnentuin is ideaal tijdens een zonnige dag.  Je kunt kiezen van de kaart waarbij de Brettljausn mij altijd wel kan bekoren, maar ook de Wienerschnitzel von Kalb is een aanrader.

adres: Stammersdorfer Straße 78
Met openbaar vervoer: S-Bahn 31 richting Stammensdorf (dan 10 lopen)
website:www.heuriger-wieninger.at

Edlmoser Heuriger

Al sinds 1639 schenkt Edlmoser zijn edele wijnen aan zijn gasten, de keuken wordt geïnspireerd door de seizoenen en vooral de desserts en gebakjes zijn beroemd.

adres: Maurer-Lange-Gasse 123
Met openbaar vervoer: S-Bahn 60 of bus 60A nachtbus 61
website: www.edlmoser.at