In Wenen geldt fooien geven als een teken van respect voor de geleverde service, maar het gebeurt doorgaans op een ingetogen manier. Hoewel bedieningsgeld vaak al in de prijs zit, blijft het gebruikelijk om een klein bedrag extra te geven als blijk van waardering. Met de onderstaande richtlijnen voorkom je onduidelijkheid en laat je op een respectvolle manier zien dat je de persoonlijke inzet waardeert.
Restaurants en cafés
In Weense restaurants is de bediening meestal bij de rekening inbegrepen, maar het wordt op prijs gesteld als je de totaalprijs iets naar boven afrondt. Heb je bijvoorbeeld voor € 28 gegeten, rond dan af naar € 30. In koffiehuizen (Konditoreien) of bars volstaat een halve tot één euro extra op kleinere bedragen. Zo maak je subtiel duidelijk dat je de attente benadering en het vlotte tempo opmerkt zonder een overdreven gebaar te maken.
Fooien bij het afrekenen met pinpas of creditcard
Wanneer je met een bankpas of creditcard betaalt, is het mogelijk om de fooi direct aan het totaalbedrag toe te voegen. Geef bij het invoeren van je pincode duidelijk aan hoeveel je wenst op te hogen, of laat de ober weten welk totaalbedrag je wilt betalen. Hoewel dit praktisch is, geven sommige reizigers er de voorkeur aan om nog altijd een paar euro contant achter te laten om het gebaar persoonlijker te maken.
Persoonlijk geef ik de fooi altijd contact met een paar losse euromunten, op deze manier weet je zeker dat de fooi ook echt bij het personeel terecht komt en niet wordt verdeeld onder het management.
Buiten de horeca
Ook in andere situaties, zoals taxi’s, kappers of spa’s, wordt een kleine extra bijdrage gezien als een positieve waardering. Voor een taxirit kun je denken aan ongeveer één tot twee euro extra of het afronden naar een rond bedrag. Bij een kapper of wellnessbehandeling is een bedrag tussen de één en vijf euro doorgaans voldoende, afhankelijk van de geleverde inspanning en kwaliteit. Hetzelfde geldt voor hotelpersoneel: de portier die je koffer brengt, de kamermeisjes die alles fris achterlaten of de conciërge die je helpt bij een reservering. Een paar euro fooi helpt om hun inzet te erkennen.
Bijzondere gelegenheden en tours
Tijdens rondleidingen door musea, stadstours of excursies in de omgeving is een fooi geen strikte verplichting, maar wel een sympathiek gebaar als de gids heeft bijgedragen aan een levendige en interessante ervaring. Ook bij speciale evenementen of feestdagen verandert de etiquette niet wezenlijk, al kan een klein extra bedrag passend zijn als je de inzet bijzonder hoog vond.
Als de service tegenvalt
Hoewel fooien geven in Wenen gebruikelijk is, ben je tot niets verplicht. Als de bediening of dienstverlening duidelijk onder de maat is, hoef je geen extra bedrag achter te laten. Een fooi is tenslotte een teken van waardering, niet van beleefdheidsdwang. Als iets tegenvalt, kun je dat in Wenen nog gerust zeggen. Zeg het wel tijdens het eten en niet dat je het bord hebt leeggegeten.
Regionale verschillen en context
De bovenstaande richtlijnen zijn in heel Oostenrijk gangbaar, maar Wenen staat bekend om zijn verfijnde horeca en subtiele vormen van gastvrijheid. In skigebieden of kleinere dorpen kunnen de bedragen iets variëren, al blijft een bescheiden, maar oprechte fooi altijd op zijn plaats.
Kortom, houd in Wenen rekening met een milde, ingetogen benadering als je fooi geeft. Rond bedragen af in restaurants, geef wat kleingeld in koffiehuizen, en voeg indien gewenst iets toe bij taxiritten, kappers, spa’s of hotelpersoneel. Door deze kleine bijdragen laat je zien dat je hun gastvrijheid, professionaliteit en inspanning opmerkt en waardeert, zonder dat het als overdreven of opdringerig wordt ervaren.